เจาะลึกวิธีคิด OT หรือค่าล่วงเวลา ให้ถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด

การทำงานล่วงเวลาหรือนอกเวลางานปกติของพนักงาน สิ่งที่นายจ้างและ HR ต้องดำเนินการก็คือ การคำนวณ OT (โอที) ให้ถูกต้องตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้ความเป็นธรรมต่อพนักงาน โดยวิธีคิดโอทีก็จะมีการกำหนดเอาไว้อย่างชัดเจน ทั้งการคำนวณแบบรายชั่วโมง แบบรายวัน วันหยุด และที่ขาดไม่ได้คือ การคำนวณโอทีพนักงานที่เป็นแบบรายวันและพนักงานรายเดือน เพราะฉะนั้น เราจะพาชาว HR มาดูกัยว่า การคิดค่าโอทีแต่ละแบบต้องคิดยังไง มีสูตรการคำนวณอย่างไรบ้าง

ค่า OT คืออะไร?

คำว่า OT หรือ โอที ย่อมาจากคำว่า Overtime แปลแบบตรงตัวก็คือ การทำงานล่วงเวลา เพราะฉะนั้น คำว่า “ค่า OT” จึงหมายถึงค่าจ้างที่นายจ้างต้องจ่ายให้กับลูกจ้าง ที่ทำงานนอกเวลางานปกติของแต่ละคน โดยการคำนวณค่าแรง OT ก็มีการกำหนดเอาไว้อย่างชัดเจนตามกฎหมายแรงงาน ทั้งการคำนวณค่าล่วงเวลาในวันทำงานปกติที่พนักงานทำงานเกินเวลางาน และการทำงานในวันหยุด อาทิ วันหยุดนัตฤกษ์ วันหยุดตามพระเพณี และวันหยุดเสาร์ – อาทิตย์

เวลาในการการทำงานของลูกจ้าง ตามกฎหมายแรงงาน

ตามกฎหมายแรงงานแล้ว กำหนดให้ลูกจ้างทั่วไปทำงานวันละไม่เกิน 8 ชั่วโมง หรือตามสัญญาที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงกันไว้ แต่ใน 1 สัปดาห์ จะต้องไม่เกิน 48 ชั่วโมง แต่หากเป็นลูกจ้างที่ทำงานที่มีความสุ่มเสี่ยงและเป็นอันตรายต่อสุขภาพ รวมถึงความปลอดภัย สามารถทำงานได้ไม่เกินวันละ 7 ชั่วโมง หรือสัปดาห์ละ 42 ชั่วโมง

โดยใน 1 วัน ลูกจ้างจะต้องมีเวลาพักไม่น้อยกว่า 1 ชั่วโมง หลังจากที่ทำงานติดต่อกันไม่เกิน 5 ชั่วโมง สำหรับการพักสามารถแบ่งเวลาพักออกเป็นช่วง ๆ ได้ หรือขึ้นอยู่กับการตกลงกันระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง ส่วนวันหยุดลูกจ้างต้องมีวันหยุดอย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 วัน โดยให้มีระยะห่างไม่เกิน 6 วัน (เรียกง่าย ๆ ก็คือ ต้องทำงานไม่เกินสัปดาห์ละ 6 วัน)

เพราะฉะนั้น เมื่อลูกจ้างทำงานนอกเหนือจากเวลางานปกติ เช่น หากเป็นลูกจ้างทั่วไปที่ทำงานเกิน 8 ชั่วโมง ใน 1 วัน เท่ากับว่านายจ้างต้องจ่ายค่าล่วงเวลา หรือค่า OT ให้กับพนักงาน โดยวิธีคิดโอทีชั่วโมงละเท่าไหร่บ้าง ก็ขึ้นอยู่กับฐานเงินเดือนและค่าจ้างของลูกจ้างนั่นเอง

วิธีคิด OT ของพนักงานตามกฎหมายที่ HR ต้องรู้

วิธีคิดโอทีของพนักงานแต่ละคน จะมีหลักการคิดที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับประเภทของการจ้างงานพนักงาน ทั้งพนักงานรายเดือนและพนักงานรายวัน โดยการคำนวณ OT จะต้องยึดตามค่าจ้างพื้นฐานของพนักงานแต่ละคน โดยค่า OT ตามกฎหมายจะมี 2 ค่า คือ

• 5 เป็นค่า OT ตามที่กฎหมายแรงงานกำหนด
• 3 คือค่า OT ที่ต้องทำงานในวันหยุด หรือค่าล่วงเวลาในวันหยุด

เพราะฉะนั้น ในการคำนวณ OT จะต้องนำค่าล่วงเวลา 1.5 หรือ 3 ไปคำนวณทุกครั้งกับค่าจ้างนั่นเอง โดยสูตรการคิดโอทีของพนักงานแต่ละคน มีวิธีคิดดังนี้

1. วิธีคิด OT พนักงานเงินเดือน (พนักงานประจำ)

สูตร : ค่าล่วงเวลา = (เงินเดือน / 30 / ชั่วโมงทำงานปกติ) x (1.5 หรือ 3) x (จำนวนชั่วโมง OT)

ตัวอย่าง นาย A เงินเดือน 20,000 บาท ทำโอที 4 ชั่วโมง หลังเวลาเลิกงาน วิธีคิด OT คือ 1.5 เท่า จะได้วิธีการคำนวณค่าโอทีคือ (20,000 / 30 / 8) x 1.5 x 4 = 500 บาท

2. วิธีคิด OT ของพนักงานรายวัน (ลูกจ้างรายวัน)

สูตร : ค่าล่วงเวลา = (ค่าจ้างต่อวัน / ชั่วโมงงานปกติ) x (1.5 หรือ 3) x (จำนวนชั่วโมง OT)

ตัวอย่าง บริษัท SME จำกัด จ้างพนักงานรายวัน โดยมีค่าจ้างวันละ 800 บาท ทำงานวันละ 8 ชั่วโมง และพนักงานทำ OT ในวันธรรมดา จำนวน 4 ชั่วโมง จะมีวิธีคิดค่า OT คือ (800 / 8) x 1.5 x 4 = 600

หมายเหตุ: วิธีคิดค่าล่วงเวลาหรือค่า OT ทั้งพนักงานประจำและพนักงานรายวัน หากเป็นการทำงานล่วงเวลาในวันหยุด จะต้องคำนวณด้วยวิธีคิดโอที 3 แรง จากสูตรดังกล่าวข้างต้น

3. การคำนวณ OT วันหยุด สำหรับลูกจ้างรายเดือน

สำหรับการคิดโอทีสำหรับลูกจ้างที่ทำงานในวันหยุด และได้รับสิทธิ์รับค่าจ้างในวันหยุด พนักงานคนนั้นจะได้รับค่าล่วงเวลาในอัตราไม่ต่ำกว่า 1 เท่า ของค่าจ้างปกติ วิธีคิดจะคล้ายกันกับการคำนวณโอทีในวันทำงานปกติ แต่ใช้สูตรคำนวณ OT ตามอัตราค่าจ้างวันหยุดแทน

สูตร : ค่าล่วงเวลา = (เงินเดือน / 30 / ชั่วโมงทำงานปกติ)​ x (1 เท่า) x (จำนวนชั่วโมง OT)

ตัวอย่าง นาย B มีเงินเดือน 25,000 บาท ต้องทำงานในวันหยุดเสาร์ ซึ่งเป็นวันหยุดปกติของตัวเองเป็นเวลา 1 วัน จำนวน 8 ชั่วโมง (ตามเวลาทำงานปกติ) จะได้รับค่าล่วงเวลาในวันหยุด 1 เท่า คือ (25,000 / 30 / 8) x 1 x 8 = 833 บาท

4. การคำนวณ OT วันหยุด สำหรับลูกจ้างรายวัน

อีกหนึ่งวิธีคิด OT สำหรับลูกจ้างที่ไม่มีสิทธิ์ได้รับค่าแรงในวันหยุด อาทิ พนักงานรายวัน จะได้รับผลตอบแทนในการทำงานในวันหยุดไม่น้อยกว่า 2 เท่า

สูตร : ค่าล่วงเวลา = (ค่าจ้างต่อวัน / ชั่วโมงงานปกติ) x (2 เท่า) x (จำนวนชั่วโมง OT)

ตัวอย่าง นาย C เป็นลูกจ้างรายวันของบริษัท SME จำกัด โดยได้รับค่าจ้างวันละ 500 บาท แต่ทางบริษัทให้มาทำงานในวันหยุดเนื่องจากต้องจัดส่งสินค้าในช่วงแคมเปญเป็นจำนวนมาก โดยวันนั้นให้ทำงาน 8 ชั่วโมง หรือตามเวลางานปกติที่เคยทำ วิธีคิดคือ (500 / 8) x 2 x 8 = 1,000 บาท

หมายเหตุ : หากเป็นค่าล่วงเวลาในวันหยุด พนักงานจะต้องได้รับค่าจ้างเป็นจำนวน 3 เท่า

กฎหมายแรงงาน ว่าด้วยการจ่ายค่า OT ที่ควรรู้!

การจ่ายค่าโอทีให้กับพนักงาน ไม่ว่าจะเป็นการคำนวณ OT ของพนักงานรายวัน พนักงานประจำ หรือแม้แต่การวิธีคิด OT วันหยุดนั้น ตามกฎหมายแล้ว เป็นสิ่งที่ HR หรือเจ้าของบริษัทต้องให้ความสำคัญ ซึ่งการจ่าย OT จะต้องจ่ายไม่น้อยกว่า 1.5 เท่า ของอัตราชั่วโมงหรือค่าจ้างต่อชั่วโมงของพนักงานในวันปกติ

แต่หากเป็นการทำโอทีในวันหยุดชดเชย จะต้องจ่ายค่าล่วงเวลาไม่น้อยกว่า 3 เท่า หรือ 3 แรง ของอัตราค่าจ้างต่อชั่วโมง และหากนายจ้างฝ่าฝืนให้พนักงานทำโอทีเกินเวลาและจ่าค่าโอทีไม่ครบ จะถือว่ามีความผิดตามกฎหมายแรงงาน โดยมีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 1 แสน หรือทั้งจำทั้งปรับ

จัดการเงินเดือนและคิด OT แบบง่าย ๆ ที่ SMEMOVE

สำหรับเจ้าของกิจการหรือผู้ประกอบการ ที่ต้องการคำนวณ OT ให้ถูกต้องตามกฎหมายแรงงาน โดยไม่ต้องคิดค่าโอทีเองให้เหนื่อย สามารถเลือกใช้โปรแกรม HR by SMEMOVE ได้ในราคาแพ็กเกจเริ่มต้นที่ 199.-/เดือน สำหรับธุรกิจขนาดเล็ก โดยโปรแกรมของเรารองรับทั้งการคำนวณเงินเดือน คำนวณ OT และค่า Commission สามารถบริหารจัดการข้อมูลพนักงานได้ครบวงจรในโปรแกรมเดียว ไม่ว่าจะเป็น HR มือใหม่ หรือเป็นเจ้าของธุรกิจ SME ที่เริ่มต้นทำธุรกิจด้วยตัวเอง ก็สามารถจัดการระบบพนักงานและการเงินได้ง่าย ๆ ด้วยโปรแกรมบัญชีออนไลน์

ทดลองใช้ฟรีได้ที่ : SMEMOVE

คู่มือการใช้งาน : HELP